Erakunde eta enpresa sorta zabal bat gizarte eta ingurumen arloko helburu esplizituek1 bultzaturik ari dira ondasun eta zerbitzuak ekoizten eta banatzen, betiere lankidetzan, elkartasunean, etikan eta autokudeaketa demokratikoan oinarriturik. Ekonomia Solidarioa, hain zuzen, horri esaten zaio.
Garapen Jasangarriko Helburuetara hurbiltze aldera, beharrezkoa da egungo paradigma aldatzea alde guztietatik begira, hau da, soziala, politikoa eta ekonomikoa, pertsonen bizitza erdigunean jartzeko eta egun gizartean, osasunean eta kliman dugun egoerari premiaz erantzuteko. Horretarako, beharrezkoa da egungo politika sozial eta ekonomikoei beste norabide bat ematea eta garapen jasangarriko ereduetarantz jotzea. Horrek esan nahi du herritar guztien ongizatea sustatuko duten neurriak lehenetsi behar direla politikan eta aurrekontuetan: hau da, hezkuntza, osasuna, enplegua, etxebizitza, gizarte zerbitzuak, gizarteratzea, etab. Era berean, ingurumenaren kontserbazioa eta sustapena lehenetsi behar dira, beste edozer gauzaren gainetik.
Izan ere, ez dago gizartea eraldatzerik egungo krisiak eragin dituen pentsamolde eta gizarte eredua aldatu gabe, ezta Garapen Jasangarriko Helburuak (GJH)2 lortzerik ere. Ekonomia Solidarioa gizartea eraldatzeko eredu bat da, bizitzaren erreprodukzioaren zerbitzuan dago, eta prozesu demokratikoak, parte-hartzaileak eta inklusiboak ditu oinarri, garapen baztertzailea eta jasanezina atzean uzteko.
Adierazle berriak behar ditugu lurraldeetako garapen eta ongizate maila bere osoan aztertu ahal izateko, begirada ekonomian, gizartean, politikan, etikan, etnietan, ingurumenean eta kulturan pausatuta, eta justizia eta norbanakoen zein guztion askatasunak sustatuta.
Jasangarritasuna: eskura ditugun baliabide fisiko, natural eta sozialen mugen barnean bizitzeko prozesua da, gizakiak murgildurik dauden sistema biziek betirako iraun dezaten3, baliabide horiek berberak etorkizuneko belaunaldiendako ere eskura egon daitezen.
1Carta de Principios de la Economía Solidaria: https://www.economiasolidaria.org/carta-de-principios
2Ekonomia Sozial eta Solidarioaren Mugimendua Rio+20
3(Fallas, G., Chacon, M., & Castro, J. 2010.)
GJH 1- Porebeziari amaiera eman mundu osoan eta forma guztietan
Ekonomia Solidarioak ez du pobrezia berez desagerrarazten, baina egitura komunitarioak…
2. GJH – Gosea amaitzea, elikagai-segurtasuna eta elikadura hobea lortzea, eta nekazaritza jasangarria bultzatzea
Ekonomia Solidarioak agroekologiako printzipioak eta jarduerak sustatzen ditu esplizituki, hau…
3. GJH – Guztiontzat eta adin guztietan bizimodu osasungarria bermatzea eta ongizatea sustatzea.
Kontu handiz begiratu behar da beti Estatuak osasun arreta emateari…
4. GJH – Guztiontzako kalitatezko hezkuntza inklusiboa nahiz bidezkoa bermatzea eta etengabeko ikaskuntzarako aukerak bultzatzea.
Funtsezkoa da hezkuntza-metodologiak garatzea esparru formalean nahiz ez-formalean, aldaketa eko-sozialera…
5. GJH – Genero-berdintasuna lortzea eta emakume nahiz neska guztiak ahalduntzea.
Ekonomia Solidarioak bere egiten ditu Ekonomia Feministaren oinarriak, ekitate sozialarekin…
6. GJH – Uraren eskuragarritasuna eta kudeaketa jasangarria nahiz guztiontzako saneamendua bermatzea.
Bai klima-aldaketa, bai natur ondasunen nahiz biodibertsitatearen agortzea gizakiak egun…
7. GJH – Energia eskuragarria, fidagarria, jasangarria eta modernoa bermatzea guztiontzat
Nahitaezkoa dugu trantsizio energetikoa egitea, baina horrek hainbat oinarri izan…
8. GJH – Guztiontzako hazkunde ekonomiko jarraitua, inklusiboa eta jasangarria, osoko enplegu produktiboa eta lan duina sustatzea.
Ekonomia sortu eta sustatu behar da, ingurumena kaltetu gabe. Horra…
9. GJH – Azpiegitura erresilienteak eraikitzea, industrializazio inklusibo eta jasangarria bultzatzea eta berrikuntza sustatzea
Egungo hazkunde ekonomikoa ez da jasangarria, ezta eraginkorra ere. Ekonomia…
10. GJH – Herrialde bakoitzaren barneko eta herrialdeen arteko desberdintasunak murriztea
Ekonomia Solidarioa alternatiba bideragarri eta jasangarria da norbanakoen eta jende…
11. GJH – Hiriak eta giza kokaguneak inklusiboak, seguruak, erresilienteak eta jasangarriak izatea lortzea
Lurraldean itxuratzen diren ekimen ekonomiko eta sozialetatik abiatuta pentsatu behar…
12. GJH – Kontsumo eta ekoizpen modalitate jasangarriak bermatzea
Hiru helburu orokor eta ezinbesteko baldintza dira garapen jasangarrirako, eta…
13. GJH – Premiazko neurriak hartzea klima-aldaketaren eta haren ondorioen aurka egiteko.
2015eko abenduan, Parisen, mundu mailako akordio bat egin zen. Berotegi-efektuko…
14 eta 15. GJH – Ozeanoak, itsasoak eta itsas baliabideak mantentzea eta modu jasangarrian erabiltzea, garapen jasangarriari begira. Lurreko ekosistemak babestea, lehengoratzea eta modu jasangarrian erabil daitezela sustatzea, basoak modu jasangarrian kudeatzea, basamortutzearen aurka borrokatzea, lurren degradazioa gelditzea eta lehengoratzea, eta biodibertsitatearen galera gelditzea.
ESn dihardugunok uste dugu gure jarduera produktibo eta ekonomiko guztiak…
16. GJH – Garapen jasangarrirako gizarte baketsu eta inklusiboak sustatzea, guztioi justiziarako sarbidea erraztea, eta euren jarduerak eta kontuak azaltzen dituzten erakunde eraginkorrak eta inklusiboak sortzea maila guztietan.
ESk konpromiso irmo eta etengabea erakutsi du aspaldi handitik garapen…
17. GJH – Garapen Jasangarrirako Mundu Aliantza ezartzeko eta biziberritzeko tresnak sendotzea
Finantza arloko pentsamendu neoliberalak ia xede bakarra duela esan daiteke:…